در دو ماه گذشته سال ۲۰۱۳، نامه‌هایی مشکوک به یک سناتور آمریکایی و رییس‌جمهور آمریکا و سپس برای شهردار نیویورک فرستاده شد. بعد از انجام آزمایشات پزشکی روی مشخص شد، نامه‌های مشکوک، آلوده به “سم ریسین” هستند.

به گزارش «سیرجان خبر» به نقل از باشگاه خبرنگاران؛ تاریخچه معاصر “نامه‌های سمی” در آمریکا به ماجراجویی‌های پس از حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ و در پی آن اجرای برنامه از پیش طراحی شده “نامه‌های آلوده با سم باکتری مولد سیاه زخم” بر می‌گردد.

در آن زمان دولت بوش با دستاویز قرار دادن این اتفاق بخش قابل توجهی از بودجه‌ دولت آمریکا را به مقابله با به اصطلاح “تهدیدات بیولوژیک” گروه‌های تروریستی همچون القاعده اختصاص داد تا به ظاهر مراکز تحقیقاتی این کشور راه‌کارهایی برای مقابله با این حملات به دست آورند. به این ترتیب بسیاری از سازمان‌هایی که بر روی بیماری‌های واگیردار و عفونی کار می‌کردند، با توجه به بودجه‌ کلانی که به آنها اختصاص یافته بود کار خود را به نوعی با “بیوتروریسم” ارتباط داده و دست به انجام تحقیقات و آزمایش‌های گسترده‌ای زدند.

اما اخیرا  نیز اخبار گوناگونی از ارسال نامه‌های سمی به مقامات آمریکایی از جمله رییس‌جمهور این کشور به گوش می‌رسد.

در دو ماه گذشته سال ۲۰۱۳، نامه‌هایی مشکوک به یک سناتور آمریکایی و رییس‌جمهور آمریکا و سپس برای شهردار نیویورک فرستاده شد. بعد از انجام آزمایشات پزشکی روی مشخص شد، نامه‌های مشکوک، آلوده به سم ریسین هستند.

“ریسین” ماده‌ای بسیار سمی است که از آن به عنوان یک “سلاح بیولوژیکی” یاد می‌شود.

در جریان تحقیقات از فرستنده نامه‌های سمی به این مقامات بلندپایه آمریکایی افراد بسیاری دستگیر شدند که در نهایت یکی از بازیگرهای زن معروف این کشور به عنوان متهم ردیف اول، شناسایی و به دادگاه خوانده شد تا جزییات و دلیل ارسال این نامه‌های سمی به افرادی مانند باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا مشخص شود.

در این نامه‌ها از ماده‌ای سمی به نام “ریسین” ““Ricin استفاده می‌شود که بسیار سمی است. این ماده از دانه “گیاه کرچک” گرفته می‌شود. دوز کمی از این ماده سمی‌ می‌تواند انسان بالغ را از پا در بیاورد، به‌طوری که نفوذ ۲۲ میکروگرم از این ماده سمی به داخل خون و مجراهای تنفسی کافی است تا فرد را بکشد.

در عین اینکه، ریسین، سمی بسیار خطرناک بوده، تهیه آن نیز آسان و بسیار کم هزینه است و لذا به راحتی مورد استفاده قرار می گیرد. ریسین پروتئینی است که توسط روغن کرچک تولید می‌شود و اگر هر ملکول آن وارد یک سلول بدن شود، ترکیبات پروتئینی آن سلول را تخریب می‌کند و سبب مرگ سلول می‌شود. میزان بسیار اندک این سم سبب بروز علایم بیماری آنفلوانزا شده و طی چند روز فرد مبتلا را از پای در می آورد.

دانه‌های کرچک

ماده سمی ریسین از چه روش‌هایی وارد بدن انسان می‌شود؟

این ماده سمی که از روغن کرچک بدست می‌آید، از طریق روش‌های گوناگونی از جمله استشمام، تزریق و بلعیدن وارد بدن می‌شود که استشمام خطرناک‌ترین مورد است.

استشمام: در نامه‌های سمی که اخیرا به مقامات آمریکایی ارسال شده‌اند، از روش ترور با استشمام بوی سم ریسین استفاده شده است. در صورت استشمام سم ریسین فرد مورد نظر دچار سرفه‌، سرگیجه و تعریق بیش از حد می‌شود. فشار خون فرد پایین آمده و در طی چند روز دستگاه تنفسی و کلیه‌های فرد از کار می‌افتند. در نهایت فرد بیمار پس از ۳۶ تا ۷۲ ساعت جان خود را از دست می‌دهد.

بلعیدن: مسمومیت و مرگ ناشی از سم ریسین از طریق ورود به دستگاه گوراش خیلی نادر است. اما اگر کسی مقدار زیادی از ریسین مصرف کند، دچار “حالت تهوع” و “اسهال خونی” خواهد شد. بدن آب خود را از دست خواهد داد و فشار خون کاهش پیدا خواهد کرد. از دیگر نشانه‌ها و علائم سم ریسین، “سرگیجه” و “خون در ادرار” است. بعد از چند روز،” کبد”، “طحال” و کلیه‌های فرد از کار خواهند افتاد و فرد جان خود را از دست خواهد داد.

تماس با پوست و چشم: احتمال جذب ماده سمی ریسین توسط پوست کم است. بنابراین خطری جدی فرد مورد نظر را تهدید نمی‌کند.

کدام کشور برای اولین بار از سم ریسین به عنوان سلاح کشنده استفاده کرد؟

استفاده از ریسین به عنوان سلاح به سال ۱۹۱۸ برمی‌گردد؛ وقتی که ‌آمریکا برنامه‌ تحقیقاتی برای استفاده از این ماده سمی در سلاح‌های بیولوژی خود را آغاز کرد.

آمریکا در جنگ جهانی اول تلاش کرد از ریسین در اهداف نظامی خود استفاده کند. در آن زمان، قرار بود ارتش آمریکا از سم ریسین به عنوان غبار سمی، یا روکش گلوله‌ها یا موشک‌های خود استفاده کند. اما دانشمندان نظامی این کشور نتوانستند ابر ریسین را برای نابودی مردم کشورهای مورد تجاوز آمریکا به مرحله اجرایی برسانند و پوشش گلوله‌ها با سم ریسین نیز خلاف معاهده بین‌المللی لاهه بود. جنگ جهانی اول بدون استفاده آمریکا از ریسین به پایان رسید.

در جنگ جهانی دوم آمریکا و کانادا استفاده ریسین در بمب‌های خوشه‌ای را دنبال کردند. گرچه آمریکا به دنبال سلاح کشتار جمعی با ریسین بود اما در نهایت نتیجه گرفتند هزینه ساخت بمب ریسین بالا بوده و یگان شیمیایی ارتش آمریکا تصمیم گرفت از “گاز سارین” برای اسلحه‌های خود استفاده کند.

شوروی نیز توانست ماده سمی ریسین را مسلح کند. شایعاتی مبنی بر استفاده شوروی از سلاح مجهز به ریسین وجود دارد اما هرگز ثابت نشد. در سال ۱۹۷۸، “جورجی مارکوف”، “Georgie Markov” توسط “پلیس مخفی بلغارستان” کشته شد. در این عملیات فرد ضارب از یک چتر مسلح استفاده کرد و گلوله آغشته به ریسین را به پای او وارد کرد.

در معاهده ۱۹۹۷ “سلاح‌های شیمیایی”، ریسین به عنوان ماده‌ای معرفی شده است که استفاده از آن ممنوع است و کشت کرچک باید محدود شود.

القائده به دنبال استفاده از سم ریسین

روزنامه نیویورک‌تایمز در سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر کرد مبنی بر اینکه نیروهای القائده در حال تولید سم ریسین در مقیاس زیاد هستند. این روزنامه آمریکایی به نقل از منابع اطلاعاتی ادعا کرد القائده قصد دارد از این ماده سمی در مواد منفجره خود علیه نظامیان آمریکایی استفاده کند .

بنا بر گزارش‌‌های اطلاعاتی طبقه بندی شده، شاخه‌های القائده در کشور یمن در تلاش هستند تا مقادیر زیادی از دانه‌های کرچک که برای تولید سم ریسین لازم است جمع‌آوری کنند. این منابع ادعا کرده‌‌اند که القائده قصد دارد سم‌های بدست آورده را در مواد منفجره کوچک قرار داده و آن‌ها را ایستگاه‌های مترو، بازار و فرودگاه‌های آمریکایی استفاده کنند.

آیا پادزهری برای سم ریسین وجود دارد؟
گرچه یک شرکت آمریکایی ادعا کرده است واکسن مقابله با سم ریسین را کشف کرده و در تحقیقات آزمایشی روی موش‌ها نیز موفقیت آمیز بوده است، اما تاکنون پادزهری مطمئن برای مقابله با این سم بسیاری خطرناک یافت نشده است.