“سیرجان خبر” انواع بسپارهای مصنوعی مورد استفاده در تهیه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی شامل:PC (پلی کربنات)، PP (پلی پروپیلن) ،PE )پلی اتیلن ( ،PET )پلی اتیلن ترفتالات( ، PA (پلی آمین )، PVC (پلی وینیل کلراید) هستند .

از انواع ظروف یک بار مصرف پلاستیکی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱- پلی استایرن شفاف و شکننده بوده و با شعله تولید دوده می کند و در دو نوع :(PS) پلی استیرن انبساطی و غیر انبساطی تولید می شود و استفاده از این ظروف برای مواد نوشیدنی اسیدی و چرب مانند نوشابه و کاکائو بسیار بیشتر از مصرف چای داغ مخاطره آمیز است.
۲- PVC : (پلی وینیل کلراید) پلاستیک سختی است که توسط نرم کننده ها انعطاف پذیر و نرم می شود و حاوی کلر هستند که اگر در کنار شعله قرار داده شود آرام می سوزد ولی به محض اینکه از شعله فاصله گرفت سریعا خاموش می شود.
برای بسته بندی مواد غذایی مثل گوشت مرغ و ماهی و بسته بندی کپسول های دارویی ، آدامس و باتری استفاده می شوند و در سال های اخیر در ساختمان سازی و لوله کشی آب نیز استفاده شده اند.
۳- پروپیلن و پلی اتیلن: مات اما شکننده نیستند و به صورت ظروف (PP) و (PE) سفید رنگ برای نگهداری روغن ها، لبنیات و سرکه استفاده می شوند و با شعله ی آبی و زرد می سوزند و هنگام سوختن چکه هم می کنند و اگر چه هنوز ضرر آنها به اثبات نرسیده ولی استفاده از آنها در دمای بالای ۶۵ درجه سیلسیوس توصیه نمی شود.

مهمترین معایب ظروف یک بار مصرف پلاستیکی به شرح زیر است:
۱- مشکل در بازیافت آنها و مخاطرات محیط زیست
۲- انتقال مواد مضر (مونومر ها) به غذا در شرایط خاص و ایجاد بیماری هایی چون سرطان ، عصبانیت ، خستگی، بی‌خوابی، غیر‌عادی شدن کروموزوم‌ها و کاهش پلاکت‌های خون

غذاها به خصوص غذاهای حاوی روغن و چربی را در ظروف پلاستیکی در ماکروویو گرم نکنید چون گرما و پلاستیک و روغن با هم ترکیب شده ، که نتیجه ی آن تولید سم دیوکسین است و توصیه می شود از ظروف پیرکس و چینی استفاده کنید که غذاهای فوری و آماده FAST FOOD بایستی از ظروف یک بار مصرف تخلیه و در ظروف دیگری گرم شوند.

این ظروف می توانند ناقل بیش از ۱۱۸ نوع بیماری به مصرف کنندگان باشد و با توجه به نظر متخصصین تغذیه اگر آب به بیشتر از ۶ ماه در ظرف های PET قرار بگیرد، آلوده شده و غیر قابل استفاده است .

ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی به‌علت دارا بودن مواد نفتی و خاصیت تجزیه‌ناپذیری آن تا ۵۰۰ تا هزار سال در خاک ، مواد شیمیایی آن به‌تدریج از طریق خاک وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود

مصرف ظروف پلاستیکی می تواند باعث ابتلا به بیماری های مختلفی مانند: بی خوابی، خستگی و حتی سرطان شود و بطری‌ پلاستیکی آب را در فریزر برای انجماد قرار ندهید، چون این کار باعث آزادسازی سم دیوکسین از ظروف پلاستیکی می‌شود.

مزایای استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی به جای ظروف پلاستیکی:
۱- پاکیزه نگه داشتن محیط زیست
ظروف گیاهی پس از شش ماه، با خاک ادغام می شوند و در مقایسه با ظروف یکبار مصرف پلاستیکی این مدت زمان خیلی کوتاه است و حتی بعضی از کشورهای اروپایی این ظروف را پس از مصرف به عنوان خوراک به دام می دهند.
۲-سلامت و بهداشت جامعه .
۳-وابسته نبودن به صنعت نفت
۴-توسعه بخش کشاورزی زیرا تولید این ظروف باعث توسعه کشاورزی خواهد شد.

۱) غذاها را به جای نگهداری در ظروف پلاستیکی در ظروف شیشه‌ای نگهداری کنید.
۲) به جای پیچیدن ساندویچ درون نایلون برای قرار دادن در ماکروفر از محافظ‌های کاغذی استفاده کنید.
۳) سعی کنید ماشین ظرف‌شویی را انتخاب کنید که سطح آن از استیل ضدزنگ یا شیشه ساخته شده است.
۴) از مصرف پلاستیک‌های نمره ۷ و ۳ خودداری کرده و از نمره ۱ برای نگهداری آب و نوشابه استفاده کنید.
۵ )شیشه شیر کودکان را از شیشه انتخاب کنید و اگر از شیشه پلاستیکی استفاده می‌کنید، هرگز آن را گرم نکنید.
۶) برای به حداقل رسیدن احتمال پارگی یا ساییدگی ظروف پلاستیکی را با دست بشویید و به هیچ عنوان از وسیله یا مواد شیمیایی برنده و قوی استفاده نکنید؛ زیرا اگر سطح داخلی یا خارجی این دسته از ظروف آسیب دیده و خراش پیدا کند، غیرقابل استفاده خواهد شد و به عبارت دیگر پلاستیک‌های چند بار مصرف اگر شکسته شدند و یا خراش پیدا کردند یا تحت حرارت آب شدند، باید دور ریخته شوند.
۷) ظروف پلاستیکی را به مدت طولانی نگهداری نکنید.
۸ ) هنگام خرید ظروف پلاستیکی، نوع مرغوب و با کیفیت آن را انتخاب کنید.
۹ ) در خریدها سعی کنید از کیسه‌های پلاستیکی استفاده نکنید و از کیسه‌های غیرپلاستیکی برای حمل و نگهداری موادخوراکی خریداری شده استفاده کنید.
۱۰) کمتر از غذاهای کنسروشده استفاده کنید و بیشتر به سراغ غذاهای فریز شده یا غذاهای تازه بروید.
۱۱) به جای استفاده از شیشه شیر، فرزند خود را با شیر مادر تغذیه کنید.
۱۲) از مصرف بطری‌ها وظروف پلاستیکی که از پلی‌کربونات ساخته شده‌اند (معمولا با عدد ۷ یا درج حروف PC مشخص می‌شود) اجتناب کنید و اگر می‌خواهید کمتر در معرض فعالیت‌ها قرار بگیرید، از مصرف کلرید پلی‌وینیل (که با عدد ۳ یا PVC مشخص می‌شود) خودداری کنید.

یادداشت/مرتضی شیبانی مهندس شیمی تجزیه، استاد و مدیر پشتیبانی شرکت کیمیا صنعت نیکنامان پارس