به گزارش”سیررجان خبر”به نقل ازشبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ بعد از خروج آمریکا از برجام و بینتیجه ماندن مذاکرات با طرفهای اروپایی برای حفظ این توافق، ایران کاهش تعهدات برجامی را در پیش گرفت تا بتواند اروپاییها را به انجام تعهدات بانکی و مالی خود وادار کند.در همین راستا ایران در اولین گام، از محدودیت میزان نگهداری ذخایر اورانیوم غنیشده و آبسنگین عبور کرد.
گام دوم نیز عبور از محدودیت ۳.۶۷ درصدی غنیسازی اورانیوم را شامل میشود؛ نهایتاً در گام سوم ایران گسترش تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنیسازی نیاز است را در ۱۵ شهریور ماه سال جاری آغاز کرد. در هرکدام از این گامها فرصت ۶۰ روزه به کشورهای اروپایی داده شد تا به تعهدات خود در قالب برجام عمل کنند. از همین جهت مجموع سیاستهایی را که ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود در پیشگرفته است، باعث شد تا اروپاییها وادار به تکاپو شوند.
تکاپوی فرانسه برای حفظ برجام
چند روز پس از آنکه ایران دومین گام کاهش تعهدات برجامی را برداشت، مذاکرات تلفنی و سفر فرستادههای پاریس و تهران برای رایزنی درباره برجام افزایش یافت.در همین حین فرانسه در مسئله برجام از همه اهرمهای مؤثر استفاده کرد تا بتواند تهران را مجاب به ادامه تماسهای دیپلماتیک کند.
در این راستا، امانوئل بون مشاور ارشد امانوئل مکرون اواسط تیرماه سال جاری به تهران آمد و طرح «توقف در برابر توقف» را به ظریف وزیر امور خارجه ایران پیشنهاد داد. طرحی که سخنگوی وزارت امور خارجه کشور درباره آن می گوید: «ایران در این مرحله کاهش تعهدات هستهای خود را فریز میکند و در مقابل آمریکا هم برخی از معافیتهای نفتی ایران را بهصورت موقت دوباره احیا میکند تا مذاکرات با ایران به جریان بیفتد».
این طرح نمیتوانست مورد تائید ایران باشد؛ چراکه حتی در این دوره موقت، تضمینی برای اجرای معافیتهای آمریکا وجود نداشت و این کشور میتوانست با ترساندن کشورهای معاف شده، مانع خرید نفت ایران شود.
لذا بعد از ناکام ماندن طرح «توقف در برابر توقف»، رفتوآمدها و گفتوگوهایی بین مقامات ایران و فرانسه صورت گرفت و نقطه اوج این تلاشها حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در بیاریتز فرانسه و رایزنی با لودریان، وزیر امور خارجه و نیز امانوئل مکرون رئیسجمهوری این کشور در حاشیه نشست سران گروه ۷ بوده است.
به دنبال رایزنیها و تعاملات دیپلماتیک مکرر فرانسه با ایران و آمریکا، مکرون اعلام کرد: «ما پیشنهادهایی در خصوص کاستن از تحریمها یا یک مکانیسم جبرانی باهدف قادر کردن مردم ایران به زندگی بهتر ارائه کردهایم».
نشریه آمریکایی دیلیبیست در مورد طرح مکرون مینویسد: «در برابر پول (اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری)، ایران باید به پایبندی به توافق هستهای با قدرتهای جهانی که در سال ۲۰۱۵ منعقد شد (برجام) بازگردد. تهران همچنین باید با عدم تهدید امنیت خلیجفارس و عدم ممانعت از دریانوردی در این منطقه موافقت کند. درنهایت، تهران باید متعهد به گفتوگوهای منطقهای خاورمیانهای در آینده شود».
همانطوری که مشاهده میشود فرانسه از طریق این طرح سعی دارد تعهداتی خارج از برجام به ایران تحمیل کند.
واکنشهای متناقض آمریکا به طرح فرانسه و مذاکره با ایران
در اوایل شهریورماه خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد که رئیسجمهور فرانسه در ازای تخصیص خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری خواهان پایبندی کامل ایران به توافق هستهای و برگزاری مذاکرات گستردهتر درباره مسائل دیگر است.
طبق گزارش روزنامه اسرائیلی جروزالمپست، ترامپ با هدف مذاکره با ایران در حال بررسی کاهش تحریمهای ایران است. اخیراً نیز کریس مورفی سناتور آمریکایی از موافقت ترامپ با طرح فرانسه برای پرداخت ۱۵ میلیارد دلار به ایران در مقابل بازگشت از کاهش تعهدات برجامی خبر داد.
همچنین درگذشته نیز زمزمههایی از تمایل آمریکا برای ملاقات با ایران وجود داشته است. بهطوریکه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در این مورد به فاکس نیوز میگوید: «واشنگتن برای انجام این دیدار آمادگی دارد و پیششرطی نیز برای آن ندارد.
اما اخیراً ترامپ در توئیتی نوشته است: «اخبار جعلی اعلام میکند که من مایلم با ایران «بدون هیچ شرطی» ملاقات کنم. اینیک گزاره غلط است (مثل همیشه!)». مقامات آمریکایی نشان دادند که برخلاف ادعای پیشین خود، خواستار یکسری از پیششرطهایی برای مذاکره با ایران هستند. لذا آمریکا با دریافت این امتیازات سعی دارد تا استراتژی فشار حداکثری به ایران را با شدت و حدت بیشتری دنبال کند. چنانچه مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اخیراً اعلام کرده است که کارزار فشار حداکثری علیه ایران همچنان ادامه دارد.
تمایل دولتمردان به مذاکره با آمریکا
زمینهسازیهای فرانسه برای مذاکره ایران با آمریکا و همچنین تمایلی که آمریکا برای مذاکره با ایران دارد، باعث شده است تا دولتمردان بهویژه شخص روحانی رئیسجمهور کشور به مذاکره با آمریکا تمایل پیدا کنند. هرچند که روحانی در ابتدا گفته بود: «کشورها مگر دیوانه شدهاند با شما که توافق را نقض میکنید، مذاکره کنند».
اما روحانی این روزها موضع دیگری دارد و در این زمینه میگوید: «امروز اساس بحث ما با دیگر کشورها این است که اگر بتوانند نفت ما را بهصورت نقد یا بهصورت نسیه بخرند؛ یعنی پیشخرید کنند و پولش در اختیار ما باشد؛ این شرایط را تسهیل میکند، برای اینکه بتوانیم گامهایی برای تعهدات برداریم یعنی بحث ما بحث چندماهه و تا پایان سال میلادی است، هنوز به توافق نهایی نرسیدیم اما درعینحال مذاکرات همچنان ادامه دارد».
همچنین روحانی در تماس تلفنی با مکرون میگوید: «از دیدگاه دولت، مجلس و مردم ایران در شرایطی که تحریمها باقی باشد، مذاکره با آمریکا معنا و مفهومی ندارد». همانطوری که گفته شد تمایلاتی از سوی ایران برای مذاکره با آمریکا دیده میشود که این مذاکرات همانند تجربه مذاکرات گذشته و برجام دستاوردی برای ایران به دنبال نخواهد داشت. هرچند این تمایلات بیشتر از سوی طرف غربی است و ترامپ تمام توان خود را برای وسوسه مقامات دولتی ایران به کار بسته است.
در هر صورت مذاکره با آمریکا مبتنی بر هیچ منطقی نخواهد بود؛ چراکه آمریکا در تجربه برجام نشان داده است که به توافقات بینالمللی پایبند نیست و میتواند تمامی تعهدات خودش را زیر پا بگذارد. همچنین ترامپ سیاست فشار حداکثری علیه ایران را رها نخواهد کرد و با ترساندن کشورها مانع از همکاری آنها با ایران خواهد شد، چراکه در قضیه برجام هم آمریکا ساختار تحریمها را از بین نبرده بود. چنانچه به گفته دیوید کوهن، وزیر خزانهداری وقت آمریکا؛ این کشور برای ادامه فشار بر ایران ساختار تحریمها را حفظ کرده است.
تمایل آمریکا به مذاکره با ایران در این شرایط بیشتر از هر زمان دیگری است اما حقیقت مذاکره با آمریکا همان حقایق قبلی است و به خوبی می توان فهمید که رویکرد آمریکا تنها یک رویکرد انتخاباتی بوده و ترامپ برای پیروزی در انتخابات آتی نیازمند دستاوردی مانند کشاندن ایران پای میز مذاکره است.
نهایتاً آنکه ترامپ موضوعات جدیدی همچون برنامه موشکی و منطقهای را برای مذاکره با ایران مطرح خواهد کرد. موضوعاتی که از خطوط قرمز ایران است و نمیتوان در مورد آنها مذاکره کرد. از همین جهت مذاکره با آمریکا راه بهجایی نخواهد برد. بدین ترتیب میتوان گفت مسئولان کشور بهجای آنکهگول این تغییر رویکرد آمریکا را بخورند گامهای کاهش تعهدات ایران در برجام را محکمتر بردارند تا بتوانند اروپا را به انجام تعهداتش وادار سازند. در این صورت است که آمریکا خواهد فهمید نمی تواند هرگاه که بخواهد به اراده خود مقامات ایرانی را با نشان دادن یک در باغ سبز به پای میز مذاکره بکشاند.
https://sirjankhabar.ir/?p=55398